Małe dzieci uczą się matematyki, często nie zdając sobie z tego sprawy. Od małego biorą udział w różnych zabawach, ćwiczeniach, grach gdzie między innymi dowiadują…
Dlaczego warto reagować na płacz dziecka…..
– Reagując na płacz dziecka budujemy relację opartą na zaufaniu, bliskości i bezpieczeństwie. Dzięki temu dziecko czuje się wysłuchane, akceptowane i szanowane. – Gdy…
Zanim powiesz: „Przestań płakać”, „już cichutko”, „uspokój się, nie płacz”, „nie wypada płakać!”
Pomyśl, że… Przeczytaj dlaczego płacz jest ok! Możemy płakać z różnych powodów: radości, złości, smutku, szczęścia, miłości lub frustracji. Oczywiście, każdy rodzaj łez jest…
Słowa, które powinno usłyszeć każde dziecko.
Często wystarczy kilka dobrych słów, aby nasze dzieci wiedziały, że są dla nas ważne, że mają naszą uwagę, że jesteśmy zaangażowani w ich sprawy,…
Sznurówkowe wzory
Układanie, powtarzanie, odwzorowywanie różnych powtarzających się wzorów i szlaczków to bardzo rozwijająca aktywność. Tego rodzaju zabawy wspomagają między innymi koncentrację uwagi i umiejętność kojarzenia. …
Dziurawe kubeczki
Do wielu dziecięcych zabaw wystarczą bardzo proste przedmioty takie jak karton, plastikowe kubeczki, papierowa torba, różne tkaniny czy nie używana biżuteria. Dzieci potrafią być bardzo…
Pierdzący brzuszek
Dzieci bardzo wcześnie zaczynają uczyć się mówić i rozumieć język. Dużo wcześniej zanim wypowiedzą pierwsze słowa. Warto więc od urodzenia mówić do malucha, próbując bawić…
Jak zachęcić dziecko do kąpieli?
Twoje Sprawdź 13 sposobów, które pomogą Wam w kryzysowych sytuacjach. “Kolorowa wanna” Namaluj na wannie lub szybie od prysznica specjalnymi kredkami, farbą lub błyszczykiem wyjątkowy…
Jak zachęcić dziecko do wyjścia…z placu zabaw, przedszkola, sali zabaw.
Zobacz co może zachęcić Twoje dziecko do współpracy i szybszego wyjścia. “Ale ze mnie gapa, zapomniałam drogi do domu. Kto pokaże mi jak mam…
Dlaczego dziecko najgorzej zachowuje się przy rodzicu?
Masz wrażenie, że dziecko przy Tobie zachowuje się najgorzej? To świetnie! Przeczytaj dlaczego tak jest. Dziecko przy rodzicach może być sobą. Dziecku często ciężko…
Zabawy, które przydadzą się w niebezpiecznych sytuacjach.
Na początku w zabawy te dobrze bawić się “na zimno”, kiedy dziecko jest spokojne, radosne i chętne do współpracy. “Start-stop”- Dziecko swobodnie…
Jak zachęcić dzieci do dzielenia się.
Zamień “Trzeba się dzielić” na „Warto się dzielić” Jako rodzice chcielibyśmy wychować dziecko, które będzie empatyczne i wrażliwe na potrzeby innych. Takie, które potrafi…
“Nie krzycz, nie biegaj, bo Cię Pan zabierze!”
Czemu straszenie dzieci nie jest ok? “Jeśli zaraz nie założysz butów, to Cię tu zostawię” Dziecko bezgranicznie nam ufa, czuje się przy…
Jak ciekawie wykorzystać czas ekranowy?
Sprawdź w jaki sposób mądrze wykorzystać dziecięcy czas przy ekranie. Filmiki z nauką tańca dla dzieci, gimnastyka, joga dla maluchów świetnie może rozruszać…
Aktywności, które skutecznie zajmą dziecko.
Sprawdź co może dać Ci chwilkę dla siebie. 1. Domowa ciastolina: CO JEST POTRZEBNE: 1,5 szklanki mąki pszennej ¼ szklanki soli ¼ szklanki oleju…
Rozwiązania, które ułatwią Wam poranki
Sprawdź, co może zamienić nerwowy poranek w całkiem miły początek dnia. Harmonogram poranków Wspólnie z dzieckiem przygotujcie harmonogram poranków, powieście go w widocznym…
Czego brakuje?
Zazwyczaj dzieci tworzą sekwencje intuicyjne, ustawiając auta w jednej linii czy układając kolorowe klocki. Układanie zabawek we właściwym porządku, rozwija logiczne myślenie, uczy zapamiętywania i…
Wzory z patyczków
Dzieci lubią grupować przedmioty, układać według wzoru czy odwzorowywać różne układanki. Wiele czasu spędzają na układaniu zabawek kolorami czy wielkością. Zabawy te z pozoru błahe…
Poszukiwacze metalu
Dzieci nieustannie czegoś dociekają, o coś pytają, doświadczają, obserwują, eksperymentują. Poznawanie świata pozwala im rozwijać bardzo ważne umiejętności życiowe, takie jak myślenie czy rozwiązywanie problemów.…
Skarpetkowe pary
To, co dla Ciebie jest nudnym, codziennym obowiązkiem, dla malucha może być szalenie ciekawym zajęciem. Warto więc zaprosić dziecko do wieszania czy sortowania prania. W…
Folia bąbelkowa
Dzieci z ogromnym zainteresowaniem badają świat. Niemal każde zadanie staje się eksperymentem. To, co nam dorosłym wydaje się bezsensowne, między innymi rozlewanie wody na podłogę,…
Zabawy, przy których rodzic może posiedzieć.
Poniżej spisałam zabawy, w które możecie bawić się z dziećmi na siedząco. W tym układzie każdy jest szczęśliwy. Wy, bo możecie odpocząć, dzieci, bo są…
Jak zachęcić dzieci do mycia głowy?
U nas były różne – małe i duże kryzysy z myciem głowy. Teraz jest ok, jednak myślę, że czasem musiałam się wspinać na wyżyny swojej…
Świecowe malunki
Większość dzieci bardzo chętnie wyraża swoje myśli i uczucia na wiele różnych sposobów. Zajęcia plastyczne pozwalają im na pokazanie swojej wizji świata za pomocą rysunków.…
Ile zrobimy piany?
Dla dzieci każdy dzień jest pełen nowych przygód, wrażeń i doświadczeń. Dom, codzienne życie i ludzie, którzy je otaczają, może być niekończącą się inspiracją do…
Nad, pod, w
Określenie położenia jakiegoś przedmiotu może wydawać się dość proste. Jednakże, aby to zrobić, dzieci muszą poznać znaczenie słów opisujących pozycję danej rzeczy. Te wyrazy to…
Traf do dziurki
Zwykły karton przyniesiony ze sklepu daje nieskończone możliwości zabawy. Pobudza wyobraźnię i pomysłowość dziecka. Jeśli jest duży, może być znakomitą kryjówką, może służyć jako łódź…
Tworzymy muzykę
Dzieci lubią słuchać muzyki, a jeszcze bardziej lubią ją tworzyć. Komponowanie może na początku wymagać wiele cierpliwości ze strony dorosłych, a dźwięki, jakie powstaną, niekoniecznie…
Pompony w sercu
Tyle jest bardzo ciekawych rzeczy do odkrycia, że czasem zapominamy o tych najprostszych, a przecież zwykła kartka papieru, pompony, pudełko po kaszy czy butelka po…
Podwodny detektyw
Nie potrzebujesz specjalistycznej lupy, probówek czy mikroskopów, by pomóc maluchowi w zdobywaniu informacji o świecie. Wszystko co nas otacza, każdego dnia staje się obiektem zainteresowania…
Wiszące grzechotki
W ciągu pierwszych trzech lat życia całkowicie zależne od dorosłych dziecko uczy się mówić, chodzić, analizować, kochać, bawić się, eksperymentować, badać otoczenie oraz wykształca się…
Klepnij kolor
Zabawy, piosenki czy wspólne aktywności to o wiele więcej niż tylko sposób na zapełnienie czasu. Są one częścią naszej tradycji, kultury, a także ważną podstawą…
Ciecierzyca w lodzie
Zabawa z małymi dziećmi i niemowlętami to czysta przyjemność. Są one energiczne, często radosne, ciekawe, słodkie i również nieprzewidywalne. Jednakże dotykanie, wąchanie, smakowanie to tylko…
Mieniąca się folia
W jaki sposób dziecko widzi świat? W jaki sposób mu się przygląda? Na co patrzy? Czego dotyka? Co wącha? Jakie dźwięki mu się podobają? To…
Rwane karteczki
Dzieci świetnie się bawią, nawet gdy mają do dyspozycji tylko gałązki, kamyki, butelki czy papierowe kartki. Warto angażować maluchy do prostych zabaw. Zajęcia te nie…
Sprawdzone i ciekawe bajki dla dzieci.
Poniżej podzieliłam bajki na dwie kategorie: dla młodszych i dla starszych dzieci. Ważne było dla mnie, aby bajki dla maluszków były spokojne, z wolnym tempem…
Jak zachęcić dziecko do wyjścia z kąpieli.
Większość dziecki kocha się pluskać i mogłoby to robić długie godziny. W sumie my dorośli też to kochamy, czyż nie? Jednak gdy czas wychodzić pojawia…
Zakupy z dzieckiem – jak szczęśliwie wyjść ze sklepu bez dodatkowej zabawki, słodyczy i bez dramy.
Czy jest tu osoba, która nigdy nie usłyszała „Mamo, chcę to!” „Tato kupi mi to”!. Dobrze, może poza rodzicami niemowlaka? Poniżej spisałam kilka sposobów, które…
10 zabaw przy których rodzic może….. poleżeć:
Zdarza się czasem tak, że jesteśmy zmęczeni, chorzy, mamy kiepski dzień, marzymy o chwili odpoczynku, a nasze dziecko potrzebuje kontaktu i naszej uwagi. Myślę, że…
Zamiast: „Przestań się złościć i denerwować!”
„Nie złość się”, „Jak możesz się tak zachowywać?”, „Przestań się denerwować” – komunikaty te często pokazują dziecku, że nie powinno wyrażać złości, że jest ona…
Jak przetrwać z dzieckiem, czekając dłuższy czas na swoją kolej.
Niekiedy czekanie w kolejce potrafi niesamowicie się dłużyć. Dzieci robią się niecierpliwe, zaś my dorośli czujemy poddenerwowanie długimi minutami oczekiwania. Myślę, że zabawy te pomogą…
Dzwoneczek
Większość niemowlaków uwielbia różnego rodzaju grzechotki. Wybór jest ogromny plastikowe, jednokolorowe, wielokolorowe, pluszowe, drewniane, grające, błyszczące, szeleszczące. Są też takie, które można założyć na nóżkę…
Zabawy, które pomogą wyregulować napięcie i dadzą upust emocjom.
Emocje są zaraźliwe, zwłaszcza pomiędzy osobami, które są bardzo blisko. Dzieci są niesamowicie wrażliwe na emocje dorosłych, a przede wszystkim są świetnymi obserwatorami – widzą…
Chrupiące piłeczki
Dorośli zazwyczaj wybierają dania według preferencji swoich kubków smakowych, emocji lub zapachu. Dzieci natomiast kierują się głównie oczami i jeśli nie podoba im się wygląd…
Ziarenkowe patyki
Wspólne przygotowanie posiłku pozwala dziecku doświadczyć go praktycznie wszystkimi zmysłami. Wzmacnia się smak, dotyk, wzrok, węch. Rozwija się przy tym także motoryka mała, gdyż maluch…
Słomki i rolka
Gdy Wasze dzieci marudzą, są zmęczone, apatyczne lub po prostu się nudzą, często proste zabawy są prawdziwym wybawieniem. Potrafią zdziałać cuda i bardzo szybko zmienić…
Naklejki na ciele
Wielu dorosłych zaskakuje niezwykła dziecięca umiejętność koncentrowania się, gdy mają samodzielnie zmierzyć się z rozwiązaniem problemu. Mali odkrywcy potrafią całkowicie zatracić się w układaniu klocków,…
Przyklejone przedmioty
Gdy dziecko potrafi już sprawnie podnosić przedmioty z podłogi, warto czasem utrudnić mu to zadanie. Dodatkowo zabawy z piłką lub niedużymi przedmiotami wspomagają rozwój koordynacji…
Przenosimy piłki
Wraz z rozwojem dziecięcego mózgu rośnie także zdolność do wykonywania różnych czynności. Wiele zabaw ruchowych sprawia maluchom ogromną radość, a przy okazji pobudza wyobraźnię i…
Tęczowa tapioka
Dzieci lubią odciskać formy, robić wzorki, miętosić różne masy. Mogą w ten sposób w krótkim czasie coś stworzyć, a to daje dużo satysfakcji. Taka zabawa…
Start- stop
W zabawie dzieci nawiązują kontakty społeczne. Wraz z innymi maluchami dziecko poznaje zasady i zachowania społeczne, mające wpływ na jego późniejsze życie. – Dziecko swobodnie…
Kąpiel z kostkami lodu
Dzieci kochają odkrywać, eksperymentować i analizować, co kryje się za konkretnymi zjawiskami, sprawdzają, co się dzieje, kiedy łączą ze sobą dwie różne substancje, szczególnie takie…
Tęczowa folia
Pewnie nie od razu dostrzegasz możliwość, jakie daje wykorzystywanie opakowań po żywności, plastikowych butelek, taśmy papierowej, rolek po papierze czy rzeczy, które często od razu…
Skąd dochodzi muzyka?
Muzyka odgrywa ważną rolę w naszym życiu. Pomaga się zrelaksować, rozwesela czy dodaje energii. Dzieci doświadczają jej tak samo jak dorośli, warto więc stworzyć im…
Kolorowe wykrawaczki
Większość zabaw zawartych w Katalogu nie wymaga większych nakładów finansowych, ani nie jest skomplikowana. Ich głównym celem jest zapewnienie rozrywki maluchom i rozwój różnych umiejętności.…
Zabawa cieniem
W dziecięcym świecie ciemność ma w sobie coś niesamowitego, tajemniczego, magicznego i oczywiście niepokojącego. Możemy ją oswoić poprzez wspólną zabawę światłem i cieniami, która może…
Barwny lód
Podczas kreatywnej zabawy maluchy mogą wyrazić swoje uczucia i myśli. W tego typu zajęciach nie ma nieodpowiedniego sposobu wykonywania czegoś. Dzięki takim aktywnościom, dzieci nabierają…
Miłosne puzzle
W takich zabawach liczy się spostrzegawczość. Niezwykle ważna jest tu czujność i wrażliwość na szczegóły. Myślę, że takie zabawy mogą zainteresować i rozbawić zarówno małych…
Kuchenne woreczki sensoryczne
Niesamowite jest to, w jaki sposób dzieci odkrywają świat. Dla nas dorosłych zwykły, codzienny przedmiot nie jest niczym fascynującym, jednak dla malucha może być czymś…
Sposoby na dłuższe poleżenie w łóżku
Kto z nas szczególnie, w weekend, nie marzy o tym, aby poleżeć dłużej w łóżku? Mam wrażenie, że dzieci uwielbiają wstawać wcześnie i wyciągać nas…
Zwinny trójkąt
Podczas zabawy i spędzonych razem chwil rodzi się między nami a dzieckiem niesamowita więź. Nasze zachowanie powinno mówić dziecku, że bardzo nam na nim zależy…
Dlaczego nie powinniśmy wyręczać dzieci w pracach plastycznych i zadaniach domowych?
Zadaniem rodzica powinno być motywowanie i wspieranie dziecka do samodzielnej pracy i nie wyręczanie go w wykonywaniu zadań. Wystarczy dziecku zaufać, pozwolić doświadczyć, bez przymusu,…
Gdzie jest korek?
Na początku dziecko poznaje świat głównie zmysłami węchu, wzroku i smaku. Jego ruchy są nieskoordynowane. Po kilku tygodniach zaczyna je kontrolować, stopniowo odkrywając ich konsekwencje. …
Zamrożone skarby
Związek przyczynowo-skutkowy jest podstawą logiki. Jeśli ja się uśmiecham do kogoś, ten ktoś prawdopodobnie uśmiechnie się do mnie, jeśli zostawię lód w ciepłym miejscu, on…
Serowe figury
Czy podwieczorek zawsze musi być taki sam? Czy zawsze muszą go przygotowywać rodzice? Warto dać czasem dzieciom poczucie niezależności, tym samym dać im wolną rękę…
30 pomysłów na niesłodkie upominki dla dzieci
Poniżej spisałam 30 pomysłów na niesłodkie upominki dla dzieci na zakończenie roku, urodziny w placówce lub drobny prezent dla kogoś bliskiego. Często zdarza się, że…
Kolorowe worki
Dziecko jest świetnym naśladowcą i bystrym obserwatorem. Kuchnia, łazienka, pokój dzienny miejsca te są pełne interesujących przedmiotów, których kształt, zapach, konsystencja, kolor na zawsze pozostaną…
Gdzie jest moneta?
Sztuczki i magia fascynują nie tylko dzieci, ale i dorosłych. Sztuczki wnoszą element niepewności, zaskoczenia i ciekawości, przynoszą radość i ogrom śmiechu. Często do ich…
Lód w butelce
Raczkując, a następnie chodząc, dziecko poszerza zakres poznawania świata. Naturalna dziecięca ciekawość podpowiada mu, że otwieranie szuflad, pudełek czy wspinanie się po schodach w poszukiwaniu…
Kolorowe szyszki
Większość maluchów fascynuje przyroda, zdobywanie informacji o roślinach, ptakach, owadach czy innych zwierzętach sprawia im ogromną radość. Opiekowanie się zwierzętami i roślinami uczy dzieci odpowiedzialności…
Stemple z liści
Wszelkie zabawy podwórkowe są często bardzo proste i atrakcyjne. Nie potrzeba do nich wiele. Czasem wystarczy kawałek przestrzeni, niekiedy przyda się patyk, liście, kamyki, kreda,…
Przesypujemy dary jesieni
Gdy pozwalasz dziecku brać udział w gotowaniu dla całej rodziny, dajesz mu poczucie podjęcia wielkiego wyzwania. Jest to też idealny czas, aby porozmawiać o różnych…
Kolorowanka wodna
Oprócz działań angażujących motorykę całego ciała w formie zabawy, dobrze jest zaangażować motorykę małą. Są to przede wszystkim zabawy rozwijające ruchy palcy i dłoni. W…
Mokre piłeczki
W trakcie wzrastania i rozwijania się ogromną rolę odgrywają zmysły, poprzez które maluch nabywa wiedzę o sobie i otaczającym go świecie. Zabawa w wodzie dostarcza…
Przewlekanka
Dzieciom podobają się szlaczki, ponieważ w większości lubią gdy coś jest uporządkowane. Wykonywanie różnych wzorów zwiększa pomysłowość i wzmacnia koordynację ruchową. Warto zachęcić dzieci do…
Sposoby na chwilkę dla siebie
Czy zdarza się Wam usypiać jedno dziecko, kiedy drugie potrzebuje Waszej uwagi? Jesteście mocno zajęci, nie możecie przerwać, a maluch krzyczy „Nudzi mi się”!? Potrzebujecie…
Szukamy zakrywek
Gdy dziecko zaczyna rozpoznawać takie same kolory i kształty, niedługo także zacznie rozróżniać wielkości. Mając do czynienia z przedmiotami o różnych kolorach i rozmiarach, dzieci…
Balonowy wybuch
Dzieci nie przepuszczą żadnej okazji, by odkryć coś nowego. Doświadczanie, eksperymentowanie, próbowanie daje dzieciom możliwość poznania świata. Maluchy najszybciej uczą się gdy umożliwia im się…
Pierwsza wizyta u fryzjera z dzieckiem. O czym warto pamiętać?
Podzielę się z Wami podejściem, jakie pomogło nam spokojnie przetrwać wizytę u fryzjera. Kilka dni przed wizytą bawiliśmy się w zakład fryzjerski. Można wcześniej kupić…
Po sznurku do skarbu
Wyobraźnia przestrzenna ma ogromne znaczenie dla ogólnej orientacji dziecka w jego najbliższym otoczeniu. Wyobraźnia ta wymaga znajomości między innymi takich pojęć jak: pod, nad, obok,…
Olejowa tęcza
Małe dzieci najszybciej uczą się poprzez zabawę, w oparciu o konkretne ćwiczenie, wolność dokonywania wyborów, swobodne wyrażanie myśli oraz przy okazji patrzenia, eksperymentowania, dotykania, smakowania…
Zassany balon
Wspólna zabawa czyli poświęcenie swojemu dziecku uwagi, zainteresowania, którego tak bardzo pragnie każde dziecko i którego tak bardzo potrzebuje dla prawidłowego rozwoju. Dziecko cieszy się…
Owocowe szaszłyki
Wspólne gotowanie, żarty, rozmowa, śmiech, wspólne radosne zabawy w niezwykle pozytywny sposób oddziałują na rodzinną atmosferę. Poprawiają nastrój i przyczyniają się do umacniania poczucia wspólnoty,…
Ciastogniotek
Przygotuj masę, deskę do krojenia, plastikowy nożyk, tacę, wałek, wykrawaczki do ciasteczek. Zacznijcie od wałkowania, potem poproś aby dziecko wykrawało różne kształty przy pomocy foremek.…
Wirujące piłeczki
Ważne ćwiczenia fizyczne to: łapanie, turlanie, skakanie, marsz czy kopanie piłki. Ogólna sprawność fizyczna warunkuje w dużym stopniu sukces dziecka w manipulowaniu drobnymi przedmiotami, co…
Ratujemy misiaczki
Dzieci bawią się lalkami i pluszakami od tysięcy lat, a teatry lalkowe znane są na całym świecie. Lalki i pluszaki mają ogromny wpływ na rozwój…
Ślimaki
Dzieci kochają ruch, im bardziej zróżnicowane będą możliwości poruszania się, tym lepiej maluchy wykształcą zmysł równowagi i postrzeganie własnego ciała. Obracanie się, podskoki, skłony, balansowanie,…
Czarodziejskie zagadki
Czy wiecie, że rysowanie to nie tylko świetna zabawa? To bardzo rozwijające zajęcie, które nie wymaga ani większych nakładów finansowych, ani nawet wyszukanych rekwizytów. Dzięki…
Berek niezdara
Siłowanki i przepychanki sprawiają, że dzieci stają się bystre, zwinne, silniejsze, a także sprawne fizycznie czyli bawiąc się wzmacniamy także motorykę, koncentrację, kontrolę nad własnym…
Drabina
Siłowanki i przepychanki sprawiają, że dzieci stają się bystre, zwinne, silniejsze, a także sprawne fizycznie, czyli bawiąc się wzmacniamy także motorykę, koncentrację, kontrolę nad własnym…
Klej na przytulanie
Siłowanki potrafią budować bliską relację między dziećmi, a rodzicami. Zwłaszcza wtedy gdy dorosły także potrafi czerpać ogromną radość z takich zabaw. Siłowanki to w większości…
Spinaczowy jeż
Siłowanki czyli przepychanki, turlanie się z łóżka, bitwy na poduszki, przeciąganie liny czy zabawy fizyczne. Są to zabawy, w których dajemy sobie i dzieciom pełną…
Literkowy detektyw
Umiejętność zapamiętywania polega na nieświadomym lub świadomym zapisywaniu w pamięci rzeczy, wydarzeń, informacji, słów czy kolejności działań. Najlepiej zapamiętujemy coś jeśli to widzimy, słyszymy i…
Magnesy i blaszka
Czasami nasza rola ogranicza się do dostarczania dziecku przedmiotów do zabawy, które pobudzają jego wyobraźnię i kreatywność. Dzieci uwielbiają zabawy magnesami. Myślę, że to zasługa…
Bomby balonowe
Jako rodzice powinniśmy zagwarantować dzieciom jak najwięcej swobody, oczywiście stawiając granice tam gdzie to konieczne. Nasza przesadna ostrożność często hamuje radość odkrywania nowych rzeczy, gdyż…
Bąbelkowe buty
Dzieci ciągle rozwijają się, korzystając wiele razy z tych samych zabawek. Często wracają do tych samych przedmiotów ale z upływem czasu zabawa przebiega zupełnie inaczej.…
Proca
Poszukiwanie przygód szczególnie w dniu, w którym zupełnie nic się nie dzieje może być czymś fascynującym dla dziecka. Wszystko co musicie zrobić to wyjść na…
Łódź z napędem
Myślę, że bardzo często zapominamy o tym jak ważna jest dziecięca kreatywność. Nierzadko sami ją ograniczamy bo; „zostaw bo się pobrudzisz”, „zaraz coś zepsujesz”, „ale…
Korki od kosmetyków
Zabawki uczące segregowania według kształtów, między innymi sortery, poszerzają doświadczenia dziecka z rozmaitymi formami. Słoiczki czy pudełka, które można napełniać i opróżniać wzmacniają ciekawość, a…