Książki dla rodziców, które pomogą świadomie spojrzeć na rodzicielstwo

Nie zliczę, ile razy dostawałam pytania o to jakie książki o wychowaniu polecam. Z pośród mnóstwa przeczytanych pozycji, te wydają mi się tymi, do których naprawdę warto zajrzeć. 

Mam nadzieję, że książki te pomogą Wam spojrzeć na dziecko z ogromnym szacunkiem, pozwolą zrozumieć dziecięce zachowania, zaoszczędzą mnóstwa frustracji i dodadzą Wam skrzydeł w roli rodzica.

Sensoryczne niemowlę”
Aleksandra Charęzińska, Joanna Szulc

Świetny poradnik dla rodziców szczególnie małych dzieci. W przystępny i ciekawy sposób tłumaczy postrzeganie świata, możliwości maluszka i naturalne jego ograniczenia. Zarysowuje istotę sensoryki i uczula na oznaki mogące świadczyć o jej zaburzeniach. Książka zawiera wiele propozycji rozwijających i stymulujących zabaw oraz informacje o tym, w jaki sposób dobierać zabawki, jak mądrze dbać o otoczenie, w którym przebywa maluch. Bardzo polecam wszystkim rodzicom spodziewającym się dziecka i rodzicom niemowląt!

Jak mówić aby maluchy nas słuchały
Faber Joanna, King Julie 

Must have każdego rodzica to poradnik Jak mówić, żeby maluchy nas słuchały. Autorki książki pokazują jak w niesamowity sposób można rozmawiać z dzieckiem, jak pomóc dziecku w relacjach z innymi. Uczą tolerancji, empatii, wyrozumiałości, dbałości o własne uczucia, pokazują jak sprawić, aby nasze dziecko poczuło się ważne, docenione, a jednocześnie chciało nas słuchać. Książka ta pokazuje zupełnie inny sposób komunikacji z dzieckiem, burząc przy tym od wielu lat ogólnie powielane stereotypy.

„Jak mówić żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać żeby dzieci do nas mówiły”
Adele Faber Elaine Mazlish 

Poradnik, który przeczytałam dwa razy i myślę, że na pewno do niego wrócę. „Jak mówić…” podpowiada jak opanować bardzo trudną sztukę komunikowania się z dzieckiem. Świetnie sugeruje jak lepiej rozumieć i mądrzej kochać oraz być przez dzieci dobrze rozumianym i kochanym. Książka jest świetna dla rodziców posiadających małe jak i starsze dzieci, nigdy nie jest za późno na przeczytanie jej.

Rodzeństwo bez rywalizacji
Adele Faber Elaine Mazlish 

Często relacje między naszymi dziećmi przysparzają nam zmartwień i wielu nieprzespanych nocy. Poradnik ten w prosty sposób wyjaśnia jak zapobiegać szkodliwym zachowaniom między rodzeństwem, pozwalając zrozumieć zawiłe relacje między nimi.  Autorki pokazują jak niebezpieczne może być porównywanie dzieci, nadawanie ról, etykietowanie, faworyzowanie czy ciągłe chwalenie. Myślę, że to pozycja obowiązkowa także dla rodziców, którzy posiadają jedno dziecko.

Wyzwoleni rodzice, wyzwolone dzieci
Adele Faber Elaine Mazlish 

Książka ta jest świetnym uzupełnieniem i rozszerzeniem książki „Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały, jak słuchać żeby do nas mówiły”. Poradnik ten pokazuje jak w prosty i skuteczny sposób kształtować nasze dzieci, a także podpowiada, w jaki sposób szukać drogi do komunikacji z własnym potomstwem. Dodatkowo przedstawia drugą stronę medalu, czyli pokazuje jak ciężką pracę musi wykonać rodzic, czasami przy braku natychmiastowych efektów. Z jednej strony wzbudza to trwogę, ale z drugiej strony dodaje nadziei i zapewnia, że nie tylko nam jest ciężko.

Zamiast wychowania. O sile relacji z dzieckiem
Jesper Juul 

Książkę tę bardzo dobrze się czyta, gdyż napisana jest w formie wywiadu z autorem. Poruszane są w niej tematy wychowania dzieci. Autor zachęca do zaniechania tresury, rozkazów, ciągłego krytykowania i poprawiania swoich dzieci na rzecz bliskiej relacji z dzieckiem, jednocześnie przy jasnym wyznaczaniu granic. Autor opowiada jak ważna jest wolność, kształtowanie wiary w siebie i poczucie własnej wartości. Potrzeba dialogu i szczerej rozmowy oraz jak istotna jest sztuka mówienia „nie” i zmiana dyscypliny w odpowiedzialność.

Przestrzeń dla rodziny
Monica Oien Jull, Jesper Juul

Bardzo lubię książki Jespera Juula, gdyż w nich nie znajdziemy umoralniania. Za to znajdziemy wiele inspiracji i refleksji, które nam samym dają do myślenia. W książce tej Juul opisuje, dlaczego należy zaufać własnym dzieciom i uważnie wsłuchać się w ich potrzeby oraz w to co mówią. Tłumaczy także, dlaczego ważne jest aby nasze dzieci miały głos w sprawach rodzinnych i dlaczego warto traktować je jako ważne, szanując ich zdanie.

Nie z miłości
Jesper Juul

Książkę tę czyta się bardzo szybko i przyjemnie, bo jest dość krótka. Autor wyjaśnia, dlaczego odmawianie dzieciom nie sprawia, że je krzywdzimy ale bez wątpienia uczymy nie tylko przestrzegania naszych granic, ale również wyznaczania takich granic sobie. W przyszłości przyczyni się to do tego, iż dzieci będę umiały świadomie decydować o tym czego chcą. Dodatkowo, tak jak w każdej książce, Juul podkreśla, że dzieciom należy się szacunek, tak samo jak dorosłym. 

Uśmiechnij się! Siadamy do stołu
Jesper Juul

To kolejna książka w której Jesper Juul tłumaczy jak ważne jest szanowanie zdania dzieci. Autor pokazuje jak istotna jest relacja i współpraca, bez wyśmiewania, bez bagatelizowania. Uświadamia, że czas posiłków powinien kojarzyć się z przyjemnością i radością, nie tylko dzieciom, ale i dorosłym. Sensownie i bez zbędnych pouczeń tłumaczy podstawowe rzeczy, o których w codziennym pędzie często zdarza nam się zapomnieć.

Być mężem i ojcem
Jesper Juul

Książka ta przeznaczona jest niby dla mężczyzn, którzy bywają zagubieni w swojej roli. Ja jednak uważam, iż sporo kobiet znajdzie w niej dużo cennych uwag odnośnie swojego postępowania i ograniczania roli męża i ojca. Dodatkowo jest krótka, napisana prostym językiem, łatwo i szybko się ją czyta. Przytoczone w książce historie są autentyczne i dużo można z nich wyciągnąć dla siebie. 

Życie w rodzinie
Jesper Juul

Bardzo lubię książki Juula, gdyż pisze on z szacunkiem, nie wywyższa się, nie umoralnia. W tej książce przedstawia bardzo naturalny model rodziny, w której wszyscy współdziałają, szanują się i uznają indywidualność każdego członka rodziny. Przedstawia między innymi wpływ takich wartości jak szacunek do dziecka, poczucie bezpieczeństwa w rodzinie, rozwój dziecięcej osobowości. Jest to bardzo dobra książka dla rodziców, którzy nie akceptują wychowania poprzez stosowanie kar czy gróźb, lecz zdają sobie sprawę, że „bezstresowe” wychowanie też nie jest niczym słusznym. Juul proponuje właściwe przywództwo dorosłych przy pełnym poszanowaniu praw dziecka.

Rodzicielstwo przez zabawę
Lawrence J. Cohen

W książce tej bardzo fajnie pokazane jest w jaki sposób zabawa może wpływać na bliskie relacje z dzieckiem. Autor pokazuje, że zabawa w życiu dziecka – nie tylko jest sposobem na spędzanie wspólnego czasu, ale przede wszystkim jako sposób na wzmocnienie dziecięcej pewności siebie, naukę swobodnego komunikowania się i radzenia sobie z codziennymi problemami. Zabawa to także świetny środek na poznawanie otaczającego maluchy świata. Dzięki „Rodzicielstwu przez zabawę” możemy dowiedzieć się także w jaki sposób pomóc dziecku wyrażać emocje, rozwiązać problemy z zachowaniem i wspomóc go w przełamaniu różnych strachów. Jednakże czyta się ją dość ciężko, mimo tego, iż jest bardzo inspirująca. 

Nie strach się bać
Lawrence J. Cohen

Lawrence J. Cohen w swoich książkach pokazuje jak bliska i pozytywna relacja z rodzicem może wpłynąć na zachowanie dziecka. Dzięki takiej relacji dziecko jest w stanie przezwyciężyć swoje strachy i obawy. Inspiruje do tego, aby wzmacniać dziecko przez zabawę, dzięki czemu maluch czuje się bezpiecznie i ma odwagę przeciwstawiać się swoim słabościom. Dodatkowo w książce zawarte są przykłady z życia autora, który przyznaje się do swoich lęków w dzieciństwie, oraz do tego że był lękliwym rodzicem. Książka napisana jest bardzo prostym językiem. Nie zawiera trudnych definicji, dzięki czemu jest łatwa w zrozumieniu.

Bystrzaki. Jak rozwinąć niezwykły umysł Twojego dziecka
C.J. Simister

Książka ta pokazuje w jaki sposób rozwinąć kreatywność, wyobraźnię, samodzielność, spostrzegawczość i upór w dążeniu do celu u dzieci. Dzięki zabawom i grom, które pokazuje autorka książki, można niezwykle wzmocnić relację rodzic-dziecko, a dodatkowo umysłowo rozwinąć malucha. Oczywiście „Bystrzaki…” to nie przepis na sukces, ale warto spróbować niektórych pomysłów proponowanych przez autorkę, które z całą pewnością nie zaszkodzą, a wręcz przeciwnie, mogą pomóc w rozwijaniu i wzmacnianiu wielu cech dziecka.  

Szanujący rodzice, szanujące dzieci. Jak zmienić rodzinne konflikty we współdziałanie?
Sura Hart, Victoria Kindle Hodson

Książka ta jest doskonałym wprowadzeniem do empatycznej relacji z dzieckiem, która może wspomóc rozwiązywanie konfliktów i traktowanie wszystkich z należytym szacunkiem. Jest swego rodzaju pomocą dla rodziców, którzy szukają rozwiązania na wyjście z ciągłych kłótni, nieporozumień, niezaspokojonych potrzeb każdego z członków rodziny. Niezwykłe jest to, iż książka inspiruje do tego aby przemyśleć swoje zachowanie, gdzie nie wszystkie nasze emocje, szczególnie te negatywne odnoszą się do aktualnej sytuacji, ale często do sytuacji, która wydarzyła się w przeszłości. 

Self-reg. Jak pomóc dziecku (i sobie) nie dać się stresowi i żyć pełnią możliwości
Stuart Shanker, Barker Teresa

Autorzy tej książki proponują spojrzeć na dziecięce i swoje problemy zupełnie z innej perspektywy. Zdarza się, że „dziwne” dziecięce zachowania traktujemy między innymi jako brak samokontroli, zwrócenie na siebie uwagi, lenistwo, złośliwość. Gdy zastanowimy się, dlaczego takie zachowanie się pojawia, możemy zrozumieć jak bardzo mylimy się w stosunku do naszego dziecka, a także pojąć, że każde zachowanie malucha ma swoją przyczynę. W książce wyjaśnione są różne definicje, objaśnione jest działanie mózgu oraz przytoczone liczne badania naukowe. Dodatkowo autorzy kładą nacisk na uświadomienie czym jest autokontrola i w jaki sposób ją osiągnąć. Twórcy odpowiadają także na pytanie, jak bardzo stan emocjonalny wpływa na rozwój małego dziecka. W jaki sposób maluch uczy się od swoich rodziców regulacji własnych stanów emocjonalnych. Uważam, że jest to świetna i bardzo wartościowa książka, jednak bardzo ciężko przez nią przebrnąć ze względu na częste odwołania do biologii i nauki. 

Self-Regulation. Opowieści dla dzieci o tym, jak działać, gdy emocje biorą górę
Agnieszka Stążka-Gawrysiak

Tak wiem, jest to książka dla dzieci, jednakże uważam, że powinien przeczytać ją każdy rodzic. Dzieci często potrafią odczuwać stres, stres spowodowany, nierzadko dla nas dorosłych, pozornie „błahymi” sprawami. Nowe, nieznane sytuacje, zmęczenie, presja czasu, nagromadzenie bodźców, to wszystko może sprawiać, że niestety trudno dzieciom poradzić sobie z napięciem. „Self-Reg. Opowieści dla dzieci o tym, jak działać, gdy emocje biorą górę” składa się z kilku rozdziałów, w których autorka przedstawia różne sytuacje z życia codziennego, które nas rodziców mogą wyprowadzać z równowagi. Każdy rozdział kończy się wyjaśnieniem poruszonego problemu – ta część skierowana jest do dorosłych. Bardzo polecam tę książkę, może być świetnym początkiem rozmów z dziećmi o emocjach.

Być razem. Książka dla par.”
Jesper Juul

Książka zaczyna się słowami Najlepsze, co rodzice mogą zrobić dla swojego dziecka, to zadbać o swój związek, z czym jak najbardziej się zgadzam.
W książce spotykamy kilka przykładów konfliktów partnerskich, które mają ogromny wpływ na relację obojga lub jednego z rodziców z ich dziećmi. Rozmowy przedstawione w formie dialogu, zmuszają do przemyśleń i refleksji.
Autor z dużą dawką humoru i uważności pokazuje, że oprócz bycia rodzicami warto być także szczęśliwymi ludźmi i partnerami. Dobrze sobie o tym czasem przypomnieć.